Obok ograniczeń w przedmiocie kształtowanie stosunków własnościowych przedmiotem których są nieruchomości rolne ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego przewiduje również rozwiązania, które oddziałują na sytuację prawną właściciela nieruchomości rolnej nabytej po dniu 30 kwietnia 2016 r. Nabycie nieruchomości rolnej po tym dniu wiąże się z ograniczeniami uprawnień składających się na prawo własności, związanych z możliwością swobodnego korzystania z nieruchomości, jak też prawa rozporządzania nią. Ustawodawca określił bowiem, iż nabywca nieruchomości rolnej zobowiązany jest do:
Obostrzenia w powyższym zakresie obowiązują w 5-cio letnim okresie. Co istotne w stanie prawnym poprzedzającym nowelizację okres ten wynosił 10 lat, a jego skrócenie dokonane nowelą dotyczy nie tylko przypadków nabycia nieruchomości po dniu jej wejścia w życie ale odnosi się również do stanów faktycznych, które wystąpiły przed dniem 26 czerwca 2019 r. Oznacza to, że w odniesieniu do osób, które związane zostały 10-cio letnim okresem w powyższym zakresie ustawodawca określił automatyczne skrócenie tego okresu do lat 5-ciu.
Możliwość zbycia nieruchomości objętej zakazem zbywania oraz ograniczeniami w rozporządzaniu wyłączona została w odniesieniu do nieruchomości, które zbywane są lub oddawane w posiadanie:
Za wyjątkowo istotne dla praktyki obrotu nieruchomościami rolnymi uznać należy wyłączenie obostrzeń związanych z zakazem przenoszenia ich własności jak i oddawania w posiadanie w przypadku gdy rozporządzanie nieruchomością odbywa się pomiędzy osobami bliskimi. W tym przedmiocie zaznaczyć należy, iż od dnia wejścia w życie ww. obostrzeń (tj. od dnia 30 kwietnia 2016 r.) do czasu wejścia życie nowelizacji (tj. dnia 26 czerwca 2019 r.) występowało szereg rozbieżności w zakresie wykładni art. 2b ust. 4. Wykładania restrykcyjna nakazywała traktować zakaz zbywania nieruchomości w ten sposób, iż nabywcy nieruchomości rolnych po dniu 30 kwietnia 2016 r. nie mogą bez zgody sądu przenieść własności tej nieruchomości nawet na osoby bliskie. Zwolnienie określone w art. 2b ust. 4 odczytywano bowiem jako skierowane jedynie do osób bliskich zbywcy. Wykładnia taka wydawała się jednak zbyt rygorystyczna. Ponadto zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2017 r. (sygn. III CZP 24/17) zbycie nieruchomości rolnej przez nabywcę przed upływem okresu przewidzianego w art. 2b ust. 1 osobie bliskiej nie wymaga zgody sądu.
Brzmienie art. 2b ust. 4 określone nowelizacją wskazuje, iż ustawodawca uwolnił spod ww. restrykcji rozporządzanie nieruchomością na rzecz osób bliskich. Oznacza to, że po dniu wejścia w życie nowelizacji tj. od dnia 26 czerwca 2016 r. obrót nieruchomościami rolnymi pomiędzy osobami bliskim nie jest objęty rygorami art. 2b.
Co istotne ograniczenia w zakresie rozporządzania nieruchomościami jak i korzystania nie dotyczy nieruchomości położonych w granicach administracyjnych miast, których powierzchnia nie przekracza 1 ha. Wyłączenie to jest znaczące, gdyż oznacza, iż właściciele ww. nieruchomości rolnych mają pełną swobodę w rozporządzaniu jak i korzystaniu z nich. Podmioty te nie są więc zobowiązane do prowadzania działalności rolniczej na tych nieruchomościach.
Swobodne wykonywania własności nieruchomości rolnej nabytej po dniu 30 kwietnia 2016 r. we wskazanym 5-cio letnim okresie jest możliwe w przypadku wyrażenia zgody przez Dyrektora Generalnego KOWR, na wniosek nabywcy nieruchomości rolnej. Przesłankami umożliwiającymi jej wyrażenie jest ważny interes nabywcy nieruchomości rolnej lub interes publiczny. Oba przytoczone pojęcia mają charakter nieostry wobec czego ich wykładnię będzie kształtować praktyka.